Zwitsers gooien niets weg, vertelt ons Nando Erne van SENS eRecycling, de Zwitserse tegenhanger van Recupel. “Dat geldt met name voor kleine elektroapparaten zoals wekkerradio’s, broodroosters, haardrogers en noem maar op. Ook al zijn de apparaten stuk, mensen blijven ze bewaren op zolder of in een berging. En dat terwijl Zwitserland een goed systeem heeft om afgedankte spullen in te zamelen. Onze landgenoten hebben dus duidelijk een zetje nodig om hun elektroafval los te laten.”
Dat zetje kwam er voor het eerst in 2019. SENS eRecycling begon toen met een kleinschalige test waarbij 10.000 huishoudens in twee demografisch verschillende delen van Zürich een speciale zak ontvingen, de ‘Electro Bag’, waar ze hun kapotte elektrotoestellen in kwijt konden. “In het begin zetten ze de zak in een kluisje dat bedoeld is voor kleine pakjes, dicht bij de brievenbus. Een geel strookje waarschuwde de postbode dat er een Electro Bag in de kluis zat. Sinds 2022 worden de Electro Bags naast de brievenbus gezet.”
“Die eerste test was meteen een groot succes”, vertelt Erne. “Het was een laagdrempelig initiatief, waardoor het overgrote deel van de huishoudens eraan deelnam.
Dat motiveerde ons om het project een jaar later op te schalen naar 100.000 huishoudens in Zürich én Bern. Zij kregen allemaal onze Electro Bag in de bus, gratis. Zo verzamelden we op ongeveer een jaar tijd 10 ton aan materiaal.”
Zowel in het eerste als in het tweede proefproject werden de ingezamelde elektrotoestellen enkel gerecycleerd. “Maar we merkten dat veel van de apparaten die we binnenkregen eigenlijk nog perfect bruikbaar waren. Dus besloten we om ook in te zetten op hergebruik.”
Het laatste pilootproject ging begin 2022 van start. De steden Zürich en Bern deden opnieuw mee, maar deze keer werd de regio voor de ophaling ook uitgebreid met het kanton Genève. “In totaal bereikte het Electro Bag-project zo’n 1 miljoen huishoudens”, zegt Erne. “Wat anders is, is dat zij de speciale zak deze keer moeten bestellen via onze website. De zak is nog steeds gratis, hoewel we nu voor het eerst met een duurdere, herbruikbare versie werken.”
“Wanneer ze hun elektrospullen in de Electro Bag stoppen, duiden de mensen met een sticker aan welk toestel nog bruikbaar is. De postbode haalt de zakken op – dat is hetzelfde gebleven – en brengt die naar een centraal verzamelpunt. Daar sorteert een gespecialiseerde partner al het materiaal. Wat stuk is gaat naar recyclage. De herbruikbare elektro komt aan een voordelige prijs op de markt, bestemd voor mensen met een laag inkomen.”
"We krijgen erg positieve reacties", zegt Erne. "Er zit ook weinig ander afval tussen het materiaal. Zo’n 66 procent van de tot nu toe ingezamelde spullen moest gerecycleerd worden. Slechts een beperkt deel krijgt dus een tweede leven. Want het valt op dat sommige apparaten die aangeduid zijn voor hergebruik, toch te oud of defect zijn.”
SENS eRecycling is dus al enkele jaren bezig met de Electro Bags. Welke lessen trekt de organisatie tot nu toe? Erne: “In de eerste plaats dat je het heel eenvoudig moet maken voor de gebruiker. We zien dat het online bestellen van de zak al een drempel opwerpt, waardoor er mensen afhaken. Daarnaast worstelen we nog met de kostprijs die later aangerekend zal worden voor deze dienst. Wat mensen bereid zijn te betalen loopt sterk uiteen.”
“Tot slot zijn we er nog niet uit of we bij de volledige uitrol van de Electro Bags zullen werken met een herbruikbare zak of niet. Die is beter voor het milieu, alleen merken we dat de zak lang wordt bijgehouden en gebruikt wordt voor andere zaken. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. Maar hoe dan ook: er zit veel potentieel in deze manier van elektroafval verzamelen. Ik hoop dat andere organisaties zich laten inspireren door ons project!”
Meer informatie over het project vind je op erecycling.ch.
